Hiện nay, hầu hết mỗi gia đình thường chỉ có từ 1 đến 2 con và cả nhà cùng quan tâm đến các bé. Tuy nhiên, do không cùng quan điểm dạy con hoặc vì được chiều chuộng thái quá nên nhiều trẻ sinh ra có tính đòi hỏi, nhõng nhẽo, ỷ lại, không biết làm việc nhà, ít quan tâm đến người thân và khi lớn lên, dễ trở thành những người ích kỷ.





Chính việc giữa bố mẹ và những người trong gia đình chưa thống nhất cách dạy con đã khiến cho trẻ lúng túng không biết nên làm thế nào là đúng. Nhiều khi, trẻ còn lợi dụng điều đó để tìm cách đối phó bằng sự né tránh trách nhiệm hoặc né tránh những việc cần phải làm. Ví dụ, khi trẻ đã làm xong bài tập cô giáo cho về nhà. Sau đó, mẹ muốn con học thêm nâng cao nhưng bố lại bảo cho con chơi không phải học thêm nữa. Tất nhiên, trẻ sẽ làm theo ý kiến của bố để được chơi hơn. Đến khi kết quả học tập của con có sa sút thì bố mẹ lại trách móc lẫn nhau. Một ví dụ khác, là mẹ làm hết mọi việc trong nhà mà không tập cho trẻ làm, còn bố thì muốn cho con cùng mẹ học làm một số việc. Nếu thích, thì trẻ làm còn không thích, trẻ sẽ không làm vì không xác định rõ ràng là mình có cần phải làm hay không. Như vậy, nó cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tính tự giác, độc lập và ý thức làm việc của con trẻ về sau.

Ngay trong cách trả lời với con cái, bố mẹ cũng không nên được lấp lửng. Ví dụ, vì muốn xem phim hoạt nên trẻ cần hỏi ý kiến bố mẹ. Nếu bố trả lời xem nhiều sẽ hại mắt, còn mẹ thì nói là, sao con cứ thích xem phim hoạt hình nhiều thế? Cuối cùng, trẻ sẽ không biết là bố mẹ có đồng ý cho mình được xem phim hoạt hình hay không? Khi con có khuyết điểm hoặc mắc lỗi, bố mẹ không nên mắng con cùng một lúc. Chỉ mình mẹ hoặc bố phân tích cho trẻ hiểu, còn người kia thì nên im lặng nhưng có sự quan tâm xem sự việc diễn ra thế nào. Nếu cả hai người cùng mắng con một lúc, trẻ sẽ có tâm trạng oán trách, cho là bố mẹ không hiểu mình, không thương yêu mình nữa. Trẻ cũng sẽ không đủ tỉnh táo để tiếp thu và phân biệt phải trái. Lúc đó, trẻ hoặc sẽ rất sợ hãi hoặc trở lên lì lợm không tiếp thu ý kiến của bố mẹ. Hãy chọn một thời điểm thích hợp khác khi trẻ đã bình tĩnh trở lại, bố hoặc mẹ có thể giải thích cặn kẽ thêm cho trẻ hiểu đã sai ở chỗ nào và con nên làm thế nào cho tốt hơn.
Nếu gia đình có ông bà sống cùng thì lại càng khó hơn trong việc thống nhất cách dạy trẻ. Ông bà thường dạy cháu theo phương pháp cũ, kiểu “yêu cho roi cho vọt”, còn bố mẹ lại muốn dạy con theo kiểu hiện đại. Ngược lại, cũng có không ít ông bà cưng chiều cháu, muốn bù đắp cho cháu những thiếu thốn mà mình đã từng chịu đựng, trải qua trước kia. Một số người già tính nóng nảy, hay quát mắng khi trẻ nghịch hoặc gây ồn ào làm các bé rất sợ hãi. Sự không thống nhất trong cách dạy dỗ làm trẻ nảy sinh tính dựa dẫm, thường ỷ lại, trông cậy vào những người hay chiều chuộng, bênh vực. Điều đó sẽ làm mất đi hiệu lực của sự phê bình, răn dạy khi trẻ mắc lỗi hay làm những việc sai mà không chịu sửa chữa. Có ông bà sống cùng là một sự thuận lợi vì họ có điều kiện giúp đỡ trẻ nhiều hơn trong khi bố mẹ phải đi làm và bận bịu nhiều việc khác. Tuy nhiên, để dạy trẻ một cách khoa học và có hiệu quả, mọi người trong gia đình nên thống nhất quan điểm với nhau. Muốn đạt được điều đó, cần lưu ý những vấn đề sau:
- Gia đình nên cùng nhau bàn bạc, định hướng cho trẻ về học tập, vui chơi, sinh hoạt, làm việc nhà… theo cách nào đó dựa trên khả năng, sở thích và sở trường của trẻ.
- Có thời gian biểu thích hợp về sinh hoạt, học tập, vui chơi … cho trẻ.
- Luôn gần gũi, trò chuyện, chia sẻ tình cảm để trẻ thấy mình luôn được yêu thương. Qua đó, phụ huynh cũng hiểu được tâm tư, nguyện vọng và tạo cho trẻ cảm giác an toàn.

- Trong gia đình, mỗi người lớn đều có trách nhiệm nhất định trong việc giáo dục trẻ. Thông thường, mẹ là người dạy con làm việc nhà, thể hiện tình cảm yêu thương đằm thắm dịu dàng, bố thường là người giúp đỡ con về học tập, dạy con tính mạnh dạn, tự tin và tự lập trong giải quyết công việc. Với sự hiền từ, điềm đạm, bao dung, ông bà sẽ là những người quan tâm đến nề nếp sinh hoạt của trẻ, kể chyện cho trẻ nghe, chăm sóc và bảo ban khi bố mẹ vắng nhà. Tuy nhiên, sự phân chia này chỉ là tương đối vì ai có khả năng, thế mạnh nào thì cần phát huy sở trường để dạy dỗ trẻ. Tất cả, đều phải xuất phát từ lòng thương yêu trẻ, vì lợi ích và tương lai để giúp con cái phát triển lành mạnh.
- Đọc những cuốn sách, kể những câu chuyện mang tính giáo dục, lòng nhân ái cho trẻ nghe, làm sao để trẻ hiểu được ý chính và biết cách nêu lên nhận xét của mình.
- Khi trẻ có hành vi sai phạm, hãy luôn bình tĩnh lắng nghe và tìm hiểu sự việc, giải thích cho trẻ hiểu và cùng giúp con tìm cách khắc phục.
- Tránh cãi cọ hay những mâu thuẫn, xung đột trước mặt trẻ. Khi có điều gì căng thẳng, ông bà, bố mẹ nên giải quyết ở nơi riêng biệt.
- Những hành vi ứng xử, lời nói của mọi người trong gia đình luôn ảnh hưởng tới trẻ vì các bé bắt chước và học theo rất nhanh. Do vậy, người lớn hãy là tấm gương tốt để trẻ noi theo.
- Tổ chức sinh nhật, thăm họ hàng, bạn bè, đi dã ngoại… nên cho trẻ đi cùng. Không khí tươi vui, đầm ấm trong gia đình, mọi người biết kính trên nhường dưới, quan hệ tốt với các gia đình xung quanh… luôn là những điều tốt đẹp có tác dụng tích cực cho sự hình thành và phát triển tính cách, nhân cách của trẻ về sau.
Ths. Quách Thúy Minh – BV Nhi TƯ (bau.vn)


Nguồn SKĐS




Theo bau.vn