Trong nước thải sinh hoạt rất giàu các chất hữu cơ ,gồm 3 nhóm chất protein (chiếm 40 – 60 %),hydrocacbon ( 25 – 50 %),chất béo ,dầu mỡ (10%).Protein là polime của acid amin ,là nguồn dinh dưỡng chính cho vi sinh vật .Hydratcacbon là các chất đường bột và xenlulo .Tinh bột và đường rất dễ bị phân hủy bởi vi sinh vật,còn xenlulozo bị phân hủy chậm hơn.Chất béo ít tan và vi sinh vật phân hủy rất chậm .Số lượng vi sinh vật ,chủ yếu là vi khuẩn có trong nước thải rất lớn ( khoảng 105 – 109 tế bào /ml).Ngoài việc chúng đóng vai trò phân hủy các chất hữu cơ ,cùng với các chất khoáng khác dùng làm chất nuôi tế bào vi khuẩn và đồng thời làm sach nước thải ,chúng còn chứa một số vi khuẩn gây bệnh (ecoli,coliform .,,).Các loài vi sinh vật gây bệnh hiện hữu trong nước thải góp phần làm cho các bệnh ,đặc biệt là các bệnh về đường ruột ( thương hàn,tả,lị…) gia tăng qua đường ăn uống và sinh hoạt.



Trong phân người có chứa nhiều loại vi trùng gây bệnh ( như vi trùng thương hàn ,tả ,lị ..) Trong thực tế là không thể xác định tất cả các loại vi trung này đối với từng mẫu nước vì phức tạp và tốn thời gian .Do đó thông thường trong nghiên cứu ô nhiễm không xác định các loại vi trùng gây bệnh mà xác định mẫu nước có bị nhiễm phân hay không .Muốn vậy chỉ cần xác định một vài vi sinh chỉ thị cho ô nhiễm phân .Có 3 nhóm vi sinh chỉ thị ô nhiễm phân :
Nhóm coliform đặc trưng là Escherichia coli (ecoli )
Nhóm streptococci đặc trưng là Streptococcus faecalis
Nhóm clostridia khử sunfit đặc trưng là Clostridium peringens
Sự có mặt của các vi sinh này chỉ ra rằng nước bị ô nhiễm phân ,như vậy có ý nghĩa là có thể có vi trùng đường ruột trong nước và ngược lại nếu không có các vi sinh chỉ thị có ý nghĩa là có thể không có vi trùng gây bệnh đường ruột
Một số loại vi khuẩn gây bệnh tồn tại trong nước thải khi ra các sông hồ sẽ thích nghi dần và phát triển .Theo con đường nước nó sẽ gây bệnh dịch cho người và các động vật khác
Khi xả nước thai sinh hoạt vào nguồn tiếp nhận có thể gây nhiễm bẩn sông hồ theo 4 mức độ như sau :
Độ nhiễm bẩn polixaprobe (P) : Trong vùng này nước có hàm lượng chất hữu cơ lớn (BOD5 thường trên 15 mg/l ),tích tụ nhiều các khí độc hại ,sản phẩm của quá trình phân hủy yếm khí chất hữu cơ (H2S,CH4).Oxi xâm nhập vào nguồn nước chủ yếu qua quá trình khuếch tán bề mặt.Nito chủ yếu là nito amoni và nito protein.Trong vùng này không có quang hợp .Số lượng vi khuẩn từ hàng trăm nghìn đến hàng triệu đơn vị trong một ml.Cặn đáy có màu đen của FeS.Vi khuẩn dị dưỡng phân hủy chất hữu cơ như Sphaerotilus,vi khuẩn lưu huỳnh Beggiatoa,Thiothrix ,các loại thảo trùng ..là những vi sinh vật đặc trưng cho vùng nước này
Độ nhiễm bẩn α- mezoxaprobe (α – m ).Trong vùng này bắt đầu quá trình phân hủy các chất hữu cơ và amoni hóa diễn ra mạnh mẽ.BOD5 dao động từ 6 – 15 mg/l.Trong nước chứa nhiếu CO2 tự do .Số lượng vi khuẩn phân hủy chất hữu cơ trong khoảng vài trăn nghìn đơn vị /1 ml.Một số vi khuẩn và thảo trùng phát triển mạnh .Điển hình là các loại nấm Leptomitus,ấu trùng Brachionus…
Độ nhiễm bẩn β - mezoxaprobe (β – m ).Trong vùng này hần hết các chất hữu cơ kém bền sinh học đã được khoáng hóa hoàn toàn và BOD5¬ của nước nằm trong khoảng 3 -6 mg/l.Trong nước hàm lượng nitrit và nitrat tăng lên.Số lượng vi khuẩn phân hủy chất hữu cơ khoảng vài nghìn đến chục nghìn đơn vị/1ml và có thể tăng vào mùa vi thủy sinh vật chết.Hàm lượng oxi hòa tan và CO2 thay đổi theo thời gian trong ngày : ban ngày ở mức bão hòa còn ban đêm thường xảy ra thiếu hụt oxi.Trong nước có nhiều thủy sinh vật khác nhau.Trong mùa ấm ,phù du thực vật phát triển mạnh gây nên phú dưỡng.Trong bùn xuất hiện nhiều ấu trùng.Tuy nhiên thủy sinh vật đặc trưng cho vùng này là các loài tảo : Osillatoria Rubescens,trùng bánh xe,xạ khuẩn
Độ nhiễm bẩn Oligoxaprobe ( O) .Trong vùng này nước bắt đầu phục hồi về trạng thái chất lượng ban đầu.Trong nước chỉ còn lại chủ yếu là các chất hữu cơ bền vững.BOD5 nhỏ hơn hoặc bằng 3 mg/l.Hàm lượng oxi hòa tan trong nước tương đối ổn định .Trong bùn đáy ít gặp vi sinh vật tự dưỡng hoặc động vật đáy .Nguồn nước sạch thường được đặc trưng bởi một số loại hồng tảo như: Thorea,Batrachospermum, trùng bánh xe Vorticella Nebulifera, trùng Mallomonas Caudata.
Xem tại Long Cường