Cách tính tháng nhuận trong âm lịch như thế nào?
xem thêm

Để tính tháng nhuận cũng tương tự tính âm lịch tổng thể, con người cần định vị những điểm Sóc and những điểm trung khí, nghĩa là nên tính xác thực địa điểm của Mặt trăng cũng tương tự trái đất bên trên quỹ đạo di chuyển.

>>> cách thức tính tháng nhuận âm lịch
đổi dương lịch sang âm lịch

Ông nai lưng Tiến Bình, Chuyên Viên phân tích về lịch, từng khiến cho ở Viện Hàn lâm kỹ thuật & khoa học nước ta gửi VnExpress nội dung bài viết về kiểu cách tính tháng nhuận trong năm, đồng thời chỉ ra những điều ngộ nhận thường thấy trong cách thức tính lịch:

mỗi cá nhân thường nói đến ngày mồng một âm nhưng không hẳn ai cũng rõ ý nghĩa sâu sắc vật lý của ngày này. Ngày mồng một âm là ngày mà thế giới, Mặt trăng và Mặt trời theo thứ tự nằm thẳng hàng. Mặt trăng quay nửa tối về phía quả đât (nên người ta thường kể tối như đêm 30). thời khắc này gọi là Sóc. giả dụ hai thời khắc Sóc tiếp nối (sau khi khiến tròn tới ngày) cách nhau 29 ngày thì tháng chậm tiến độ thiếu; còn phương pháp nhau 30 ngày thìa là tháng đủ.

trường hợp lịch chỉ gồm việc xác định các điểm Sóc thường xuyên thì ta sẽ sở hữu lịch âm giống như lịch Hồi giáo và lịch này sẽ bị lệch 1 cách hệ thống đối với năm thời tiết (dương lịch) vì 12 tháng âm tổng cộng chỉ sở hữu làng nhàng giao động 354,36 ngày.



để sở hữu lịch không chỉ làm theo tuần trăng mà còn phù hợp với thời tiết khí hậu, người xưa đưa vào lịch cả các chi tiết can hệ đến địa điểm của thế giới bên trên quỹ đạo loanh quanh Mặt trời (hay vị trí của Mặt trời chuyển động trên Hoàng đạo trường hợp nhìn từ Trái đất). vì thế lịch chúng ta đang dùng, gọi và đúng là lịch âm dương, thay vì âm lịch, vì người xưa ví Mặt trăng đại diện thay mặt cho âm và Mặt trời là dương.

các yếu tố liên quan tới vị trí của quả đât trên quỹ đạo quanh quéo Mặt trời đc bộc lộ qua định nghĩa gọi là Khí, mà con người hay gọi là Tiết khí. với 24 khí trong năm dương lịch tương ứng với 24 vị trí của nhân loại lòng vòng Mặt trời, 24 khí bao hàm 12 tiết khí & 12 trung khí xen kẽ nhau như xuân phân là trung khí, tiếp theo tỏ bày là tiết khí, kế tới cốc vũ lại là trung khí...

Trong 24 khí thì 12 trung khí đặc biệt quan trọng dùng để làm tính lịch, còn 12 tiết khí kia chỉ ghi lại thêm thời tiết, mùa vụ trong năm. 12 trung khí tính trong khoảng Đông chí (khoảng 21/12 dương lịch) của năm này tới Đông chí năm sau vừa đẹp 1 vòng quay của quả đât vòng quanh Mặt trời.

Người xưa đối chiếu 12 tháng âm lịch mang 12 trung khí để cho năm âm lịch không xẩy ra lệch mang thời tiết khí hậu. nếu từ giữa 2 Đông chí chỉ sở hữu 12 điểm Sóc tương ứng với 12 tháng âm thì năm chậm tiến độ không tồn tại tháng nhuận. Còn ví như trong time này có 13 điểm Sóc thì sẽ xuất hiện 1 tháng âm dư ra ko tương ứng mang trung khí nào and tháng ngừng thi côngĐây được xem là tháng nhuận.

như thế tính những điểm Sóc thì ta biết đc những ngày vào thời điểm tháng, nhưng để biết tháng đây là tháng mấy thì cần tính thêm các trung khí để biết sở hữu tháng nhuận trong năm hay là không. ngoài ra tháng 11 âm luôn chứa trung khí mang tên là Đông chí, đây là hạ tầng để đánh số những tháng khác.

kể nôm na vậy, còn định nghĩa chính xác thì tháng đầu tiên không đựng trung khí sẽ là tháng nhuận và có tên trùng với tháng trước nó. thí dụ trong năm này tính từ Đông chí 2013 tới Đông chí 2014 có 13 tháng âm & tháng sau tháng 9 âm không tồn tại trung khí cần là tháng 9 nhuận.

như vậy để tính tháng nhuận cũng tương tự tính âm lịch khái quát, ta nên định vị những điểm Sóc & các điểm trung khí, tức thị buộc phải tính chính xác địa điểm của Mặt trăng cũng giống như trái đất bên trên quỹ đạo đi lại.

Lý Do buộc phải tính xác thực chứ không lập bảng biểu hay nhẩm số dư trong phép chia? Trong dẫn chứng ở bên trên điểm Đông chí năm 1984 xảy ra vào khi 23h23 ngày 21/12 giờ Hà Nội, tức 0h23 ngày 22/12 giờ Bắc Kinh. Do lệch 1 ngày mà giữa hai điểm Đông chí năm ngừng thi côngĐây theo lịch nước ta chỉ mang 12 điểm Sóc, tức không tồn tại tháng nhuận còn lịch China lại nhuận tháng 10.

Việc tính chuẩn xác đến phút các điểm Sóc hay trung khí là 1 trong những bài toán cơ học chẳng hề dễ dàng, đặc biệt là trong ví như Mặt trăng phụ thuộc nhiễu loàn không chỉ từ sức hút của quả đât hay Mặt trời mà còn của khá nhiều thiên thể khác như sao Mộc, sao Thổ....

Cũng không còn cứ cho rằng việc tính lịch đã chuẩn xác từ hàng triệu năm rồi. lúc vận dụng những mô hình thiên văn hiện đại vững mạnh trong vài chục năm cách đây không lâu, những nhà nghiên cứu và phân tích đã thấy là lịch nước ta năm 1997 bị sai 1 chỗ, đây là ngày mồng 1 âm rơi vào 23h56 ngày 29/12, chứ Chưa hẳn phải là ngày 30/12 như có phát ngôn, nhưng vì là dĩ vãng nên không xét lại. ngay cả lịch Đài Loan Trung Quốc do Đài thiên văn Tử Kim Sơn có phát ngôn cũng có thể có điểm sai lệch so với dữ liệu của Đài thiên văn Naval (Mỹ)